Chamsk,żuromiński,mazowieckie,Polska

Z Wiki kielakowie.com


Chamsk

Wieś w pow. Żuromin leżąca w odległości 1,5 km od szosy Bieżuń-Żuromin. Nazwa jest bardzo stara. W 1382 r. pisano - Chamsko, Champsk, Champsko, Champszko. W XVI w. pisano: - Chamszk, Olschevo Chamszkye; w 1552 r. - Chamsko; w 1567 r. - Chamsk, Olsevo Chamskie; w 1578 r. - Chamsk, Olszewo Champskie.

Parafię Chamsk notuje się już w 1401 r. Wieś należała (1436) do tzw. „distryktu zawkrzeńskiego”; w roku 1578 w powiecie Szreńsk. Od wczesnego średniowiecza wieś była szlachecka.

W 1382 r. książę Siemowit IV nadaje Raciborowi z Chamska, skarbnikowi „prawo nieodpowiedne”. Wymienia się też wtedy Nadbora z Chamska. W 1404 r. wymieniony jest Pomścibor z Chamska - figuruje on też w zapisach z lat 1416-1436; pełnił wiele różnych funkcji.

Tenże Pomścibor (posiadał także wieś Borkowo, Koszewnicę, Przybojewo) w roku 1436 (jako cześnik ciechanowski) testamentem darowuje po swojej śmierci wsie Chamsk i Poniatowo bratankom: Mikołajowi z Żeńboka i Janowi z Miłobędzina, także wnukom: Stanisławowi, Mikołajowi, Annie, Nastce; dzieciom zmarłego Piotra z Setropi i swej żonie Dadźbodze.

W 1448 r. Stanisław — syn Piotra z Setropi — odstępuje stryjowi Janowi z Opinogóry wszystkie części w Opinogórze i w Baczach w zamian za części w Chamsku i Poniatowie (... ).

Później Elżbieta, córka zmarłego Mikołaja z Żeńboka, żona Jakuba Wołyńskiego, odstępuje bratu Stanisławowi z Chamska jedną trzecią Chamska i jedną trzecią Poniatowa.

Stara parafia Chamsk w roku 1401 obejmowała wsie: Łążek(?), Olszewo, Dębsk, Myślin, Karniszym i Poniatowo (SHGWP, 34-35).

Dzieje dalsze tej wsi są ściśle związane z dziejami Bieżunia i Żuromina. Wiadomo np. że Chamsk był własnością Działyńskich, Zamoyskich a od roku 1801 do 6 IV 1803 należał do księcia Józefa Poniatowskiego (wraz z Poniatowem).

Późniejszymi właścicielami Chamska byli: Adam Zalewski (do 1813 r.), Amalia z Zalewskich Krempska i Florentyma z Zalewskich Bromirska (do 1826 r.), po licytacji Główmy Bank Berliński (do 1830 r.), Rząd Królestwa Polskiego (do 1837 r.). Później właścicielem był Adam Wołoski i inni.

Od strony językowej nazwa Chamsk została utworzona za pomocą formantu -bSk-. Jest to więc nazwa dzierżawcza. Podobnie powstały nazwy: Dębsk, Gójsk, Szreńsk (choć ostatnia z nich wywodzi się od nazwy rzeki).

Źródła

1. Wiktor Mieszkowski, Bieżuńskie Zeszyty Historyczne 20, 163-258